به گزارش همشهری آنلاین، دکتر سید سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در نشست هماندیشی با مدیران و صاحبنظران رسانه، با بیان اینکه نقد به معنای برجستهسازی دادهها و داشتهها و سپس بیان خلأها با زبان سازگاری است، گفت: رسانهای که با زبان سازگار با مردم اقدام به تولید محتوا کند، در جهت امنیت جامعه حرکت میکند و اگر رسانهای با زبان ناسازگاری به تولید محتوا بپردازد بر خلاف این مسئله و در جهت آزار مردم فعالیت میکنند.
وی با تاکید بر اینکه بایستی میان رسانه منتقد و رسانه مخرب تفکیک قائل شویم، افزود: تجربه ناامنی و اضطراب اجتماعی که امروزه در سطح اجتماعی ما گسترده شده و متأسفانه در حال نفوذ در اخلاق اجتماعی مردم است، ضرورت تفکیک میان رسانه منتقد و رسانه مخرب را دوچندان میکند.
عاملی ادامه داد: رکن اول نظام اسلامی و مبتنی بر اندیشههای مردمسالاری دینی، مردم هستند و با این حساب مردم محور همه تلاش و کوششهای رسانهای هستند. ضمن اینکه باید منافع مردم و برقرار عدالت و جلوگیری از تبعیض اجتماعی محور کار ما باشد ولی در بیان نباید گرفتار بیعدالتی شویم.
وی با بیان اینکه احترام، رعایت اخلاق، پرهیز از تهمت و پرهیز از دروغ از شاخصههای اجتماعی استقرار جامعه اسلامی است که در آشنایی با دایره گسترده زبان اجتماعی و توسط رسانهها قابل بازتولید است، گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی اگر بخواهد در فرهنگ حرفهای، اساسی را دنبال کند، یکی از آن حرفهای اساسی نسبت رسانه با دولت و مردم است که در این زمینه با توجه به اهداف گام دوم انقلاب اسلامی در بیانیه مقام معظم رهبری، استقرار جامعه اسلامی در مرکز توجه قرار دارد.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: اصلاح فضای موجود مستلزم راهکارهای روشنی است که نیازمند سواد رسانه ای و ارائه پیشنهاد از جنس مقرراتگذاری و قانونگذاری و همچنین تولید محتوا و ارائه خدمات مفید و مؤثر است.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران همچنین با یادآوری اینکه کدهای مسئولیت اجتماعی و کدهای اخلاق حرفهای صرفاً توصیهای نیست و جنبه الزامآوری دارد، تصریح کرد: رسانهها عرصه دوم زندگی محسوب میشوند و بازتاب کاری آنها چنان قدرتمند است که میتوانند عرصه اولیه زندگیهای بشری را نیز تحت تأثیر قرار دهند.
دکتر عاملی با بیان اینکه فهم تغییرات اجتماعی کنونی در کشور را شاید رسانهها بیشتر از همه درک کردهاند، گفت: در دو دهه اخیر که فناوریهای نو وارد زندگی مردم شدهاند و دسترسی به فرامحل میسر شده است، شدت تغییرات فرهنگی موجود از همه دورههای تاریخی بیشتر شده است.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران، فناوریهای جدید را در عین یادآوری تاثیرشان بر نظاممند شدن و سیستمی کردن زندگی بشری، به عنوان تیغی دولبه دانست و افزود: این ظرفیت هم عدالت و هم شیطنت و ظلم و بیانصافی را میتواند به یک سیستم تبدیل کند.
دکتر عاملی بر ضرورت تدبیری حساب شده در حوزه رسانه برای بهرهگیری مثبت از ظرفیت رسانهای و فناوریهای موجود جهت رشد و تعالی کشور تاکید کرد و افزود: در دوران گذشته، رسانه یک رسانه حرفهای و در دست نخبگان رسانهای محسوب می شد اما اکنون رسانه تبدیل به یک کنش اجتماعی شده و همه مردم به نوعی کنشگر رسانهای شدهاند. کنشگران رسانهای موجود لزوماً محتواهای معتبر رسانهای تولید نمیکنند و تقیدات لازم به استنادات مربوط به تولید محتوا را ندارد، لذا در معرض اخبار غیر معتبر، افراطی و دروغ قرار گرفتهایم.
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه، یکی از تغییرات مورد نیاز این شورا را تدوین سیاستهای رسانهای خصوصا رسانههای جدید با توجه به ذینفعان دانست و گفت: فضای رسانهای جدید نیازمند سیاستگذاری رسانهای جدید است و در این زمینه رسانهها یکی از ذینفعان حوزه فرهنگی کشور محسوب میشوند که میتوان با توجه به مأموریتهای شورای عالی انقلاب فرهنگی، به سمت بهروز رسانی و پیشنهاد اسناد جدید در این زمینه جهت طرح در شورا حرکت کرد. در این زمینه میتوان به تشکیل یک کمیسیون معین با مشارکت متولیان رسانه جهت تدوین و به روزآوری اسناد یکپارچه در حوزه رسانه و رسانههای اجتماعی جدید اقدام کرد.
استاد گروه ارتباطات دانشگاه تهران گفت: موضوع رسانههای اجتماعی و ارتباطات شبکهای از موضوعات بسیار مهم است که با توجه به اینکه کمیسیون مشترکی میان شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی فضای مجازی تشکیل شده است، میتوان موضوعات مذکور را در دستور کار این کمیسیون قرار داد.
بر طبق این گزارش، محمد خدادی معاون امور مطبوعاتی و اطلاعرسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه این نشست با ابراز تاسف نسبت به اینکه مدل رسانهای کنونی در کشور متعلق به دهه ۷۰ است، گفت: متأسفانه زمان را از دست دادهایم و مختصات زمان جدید را نشناختهایم و با پیشرفتهای فناوری که به وجود آمده است، نمیدانیم به چه سمتی میرویم. حجم گسترده و سرعت بالای تحولات در حوزه رسانه به جایی رسیده است که به نوعی با عدم آگاهی مواجه شدهایم.
خدادی گفت: امروز داشتن رسانه به خودی خود اقتدار محسوب نمیشود بلکه محتوا و پیام این رسانهها مهم است و رسانهها با تغییر الگوی رفتار؛ از کارکرد تبلیغی به سمت اقناع در حال حرکت هستند.
معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: نگاه ما هنوز به رسانه گرفتار کمیت است و این موجب شده که کار رسانهای از یک مهارت به یک شغل تبدیل شود.
خدادی با بیان اینکه قدرت اصلی رسانه، امروز توانایی تولید محتواست، گفت: افزود: ما در مقابل شرایط پیش آمده چندان حق انتخابی نداریم و باید هر چه سریعتر الگوی رفتار رسانهای خود را تغییر دهیم.
دکتر یونس شکرخواه، عضو هیئت علمی دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران نیز در ادامه جلسه گفت: اول از همه باید یک ستاد تولید محتوای توانمند رسانهای در شورای عالی انقلاب فرهنگی ایجاد شود و در این ستاد یک تیم رسانهای مشغول باشند که بتوانند با هر رسانهای به زبان آن رسانه صحبت کنند.
وی افزود: شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان منبع خبری محسوب نمیشود بلکه به عنوان نقطه اعلام خبر است که بایستی فارغ از فضای موجود بتواند روزنامهنگاران و خبرنگاران را از زمان ابتدای تولد خبر در معرض خبر قرار دهد.
دکتر شکرخواه ادامه داد: بایستی میان روزنامه های کلاسیک با رسانه های جدید تفاوت قائل شد و انتظار میرود با توجه به فضای در حال تحول رسانهای موجود؛ شورای عالی انقلاب فرهنگی یک نرمافزار قدرتمند و موبایل سرویس قوی جهت ارائه تمامی دادههای خبری و اطلاعاتی خود به مخاطب جامعه طراحی کند.
این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ادامه داد: نیازمند تهیه و ارائه فکت شیت جامعی برای رسانهها جهت آشنایی با کلیدواژههای جدید و مباحثه روی آنها هستیم. برخی مسائل مانند ارزهای دیجیتال و ... دارای ابعاد گوناگون فرهنگی، اقتصادی و ... هستند که باید ابتدا بعد فرهنگی این موضوعات تبیین شود.
دکتر حسن نمکدوست، استاد دانشگاه و مدیر مرکز آموزش و پژوهش همشهری نیز گفت: تعامل میان جامعه و رسانه بسیار عمیق و پیچیده است و از این رو بایستی مقوله سواد رسانهای برای مدیران جامعه گسترده شود.
دکتر نمکدوست خاطرنشان کرد: بر فضای رسانههای جدید هیچ عنصر محدود کنندهای حاکم نیست ولی رسانههای جریان اصلی به دلیل محدودیت در فعالیتهای خود در مقابل رسانههای فضای مجازی قادر به رقابت نیستند.
مدیر مرکز آموزش و پژوهش همشهری گفت: مدل مسئولیت اجتماعی از مدلهای رسانهای قوی است که زمانی میتواند از رسانهها مورد انتظار باشد که مقوله آزاد رفتار کردن برای آنها فراهم شود و این مسئله شایسته است در حوزه قانونگذاری کشور مورد توجه قرار گیرد.
بر طبق این گزارش، مهران کرمی مدیرعامل موسسه همشهری نیز در این نشست گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی میتواند به عنوان نهادی فراقوهای به ایجاد عرصهای برای اظهارنظر جریانهای مختلف و متفاوت رسانهای اقدام کرده با تأمین قابلیتهای لازم، به تعامل سازنده میان نگاههای مختلف کشور درجهت چارچوب تعریف شدهای از منافع ملی اقدام کند.
وی با بیان اینکه حضور فردی آشنا به مسائل رسانه در جایگاه سیاستگذاری فرهنگی مغتنم است، گفت: ایجاد تعاریف واحد و جامع در مفاهیم منافع ملی از طریق گفتگو و همفکری فعالان رسانهای با محوریت شورا قطعا منجر به حل بسیاری از مشکلات جامعه خواهد شد.
همزمان با نخستین نشست دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با مدیران و صاحب نظران رسانهای کشور، دیدگاهها و پیشنهادهای آنها مطرح شد.
- منبع: برگرفته از پایگاه اطلاعرسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی
نظر شما